Najlepsi instrumentaliści z całego świata, wybitni dyrygenci, utalentowani śpiewacy, klimatyczne scenerie i muzyka barokowa, która porusza do głębi i skłania do refleksji przed najważniejszymi świętami katolików – Wielkanocy. Czyli 14. Festiwal Misteria Paschalia właśnie rozpoczął się w Krakowie!
W poniedziałkowy wieczór, w murach gotyckiego kościoła świętej Katarzyny Aleksandryjskiej na krakowskim Kazimierzu odbył się koncert inauguracyjny tegoroczny festiwal muzyki sakralnej Misteria Paschalia. To już czternasta edycja tego wyjątkowego na skalę Europy i świata wydarzenia muzycznego, które przyciąga tłumy stałych wielbicieli oraz coraz to nowych słuchaczy.
Tegoroczna edycja skupia się na francuskich kręgach kulturowych, czerpiąc z ogromnego bogactwa francuskiej muzyki barokowej. Nie dziwi więc fakt, że Dyrektorem Rezydentem w tym roku został Francuz – Vincent Dumestre, założyciel oraz dyrektor artystyczny instrumentalno-wokalnego zespołu Le Poème Harmonique, specjalizującego się w wykonywaniu muzyki dawnej, zwłaszcza XVII i XVIII- wiecznej.
Na inaugurację Festiwalu wybrano dzieła mistrza madrygałów i ojca opery – Claudio Monteverdiego, składając tym samym hołd artyście w 450. rocznicę jego urodzin. We wnętrzach kościoła św. Katarzyny wybrzmiały po raz pierwszy w Polsce dźwięki pochodzące z antologii utworów sakralnych „Selva morale e spirituale”, wydanej drukiem w 1640 roku.
Jako pierwszą, orkiestra wykonała niezwykle żywiołową, fanfarową „Toccatę” Monteverdiego, pochodzącą ze słynnej opery kompozytora „Orfeusz”. Pozostając w atmosferze bojowej i pobudzającej do działania, mogliśmy wysłuchać „Batalla de Barabaso yerno de Satanas” oraz dwóch interpretacji psalmu „Dixit Dominus” – jednej anonimowego autora, drugiej autorstwa Monteverdiego. Kolejno wybrzmiały taneczna „Mai non disciolgasi” Annibala Gregoriego, a następnie trzy utwory kompozytora wieczoru: „Gloria”, „Crucifixus”, „Salve Regina”. Niezwykle poruszająca była zwłaszcza uroczysta i pochwalna „Gloria”, którą Monteverdi skomponował w 1631 roku jako dziękczynienie za koniec epidemii dżumy, jaka panowała w Wenecji, pochłaniając tysiące ofiar, w tym syna kompozytora. „Crucifixus” odbiegał charakterem od poprzedniego utworu. Bolesny, chóralny lament nad ukrzyżowanym Chrystusem skłaniał do refleksji nad cierpieniem Jezusa. Pełna żalu „Salve Regina” podkreślała natomiast Miłosierdzie płynące od Matki Bożej, skłaniając do błagalnych próśb za jej wstawiennictwem. Finałowym utworem był rozbudowany „Magnificat” zawarty w liturgii nieszporów, a którego tekst pochodzi z ewangelii św. Łukasza. Przywołuje on sceny Zwiastowania i nawiedzenia św. Elżbiety, czyniąc Marię, przyszłą Matkę Zbawiciela, centralną postacią.
Wszystkie utwory zachwycały perfekcyjnym wykonaniem muzyków Le Poème Harmonique oraz zaproszonych przez Dumestre’a śpiewaków z musicAeterna – debiutującego na Festiwalu syberyjskiego chóru kierowanego przez Vitaly’ego Polonsky’ego, a także znakomitych francuskich solistów, jak Cyril Auvity czy Sèbastien Obrecht.
Na kilka słów zasługuje również piękne i monumentalne wnętrze kościoła św. Katarzyny, które obok artystów staje się ważnym elementem tego niezwykłego wydarzenia. Odpowiedni nastrój tworzyło subtelne oświetlenie – palące się w prezbiterium świece (gdzie umieszczona została scena) potęgowały rolę muzyki. Od ołtarza bowiem spływały na widownię kojące, czasem pełne żalu i współczucia, dźwięki oraz światło rozświetlające mroki świątyni.
Jak przystało na Festiwal tej rangi, rozpoczęcie Misteria Paschalia było wspaniałe i przyciągnęło tłumy spragnionych muzycznych i duchowych doznać odbiorców (także przed telewizorami i radioodbiornikami, bowiem koncert transmitowany był przez francuską telewizję Mezzo oraz Program 2 Polskiego Radia). Teraz przed nami 7 dni dalszych wzruszeń i refleksji.
Autor recenzji: Aleksandra Cabaj
Wydarzenie: Monteverdi: Selva Morale E Spirituale/ Misteria Paschalia
Miejsce: Kościół św. Katarzyny Aleksandryjskiej
Data: 10.04.2017