Dokąd zmierzamy, czy podążamy właściwą drogą, co po nas zostanie, czy kolejne pokolenia będą o nas pamiętać? Czy muzyka, która towarzyszy duszy w ostatniej drodze daje jej wewnętrzny spokój, czy przynosi cierpiącym, którzy zostali na ziemi, ukojenie? I w końcu, czy może być nośnikiem prawdy o nas samych? Te i inne pytania można było zadawać sobie słuchając dwóch koncertów w Bazylice Bożego Ciała, w samym sercu krakowskiego Kazimierza.
Pierwszy z wtorkowych koncertów poświęcony był francuskiej muzyce funeralnej XVII i XVIII wieku. Wykonawcami były połączone siły – Capriccio Stravagante Les 24 Violons i chór Capelli Cracoviensis pod wodzą dyrygenta i klawesynisty Skipa Sempé’a. Muzykom towarzyszyli wielkiej klasy soliści: sopranistka Caroline Weynants, obdarzony wysokim tenorem (haute-contre) Clément Debieuvre, tenor Davy Cornillot, bas Sebastian Szumski i bas-baryton Lisandro Abadie.
Na początku zabrzmiał pełen blasku Psalm 137 Super flumina Babylonis (Nad smutnym brzegiem Babilońskiéj rzeki) opracowany przez Henry’ego du Monta. Po tym pięknym wprowadzeniu usłyszeliśmy tragikomiczną, quasi-ilustracyjną kompozycję instrumentalną Michela Corrette’a – Carillon des morts, czyli „grę dzwonów śmierci”. Zgodnie z założeniem kompozytora, utrzymany w pogodnej tonacji F-dur utwór miał naśladować brzmienie dzwonów katedry w Rouen, uważanych za najbardziej posępne w całym chrześcijańskim świecie. Po takim przewrotnym instrumentalnym wprowadzeniu usłyszeliśmy szczególne dla kultury francuskiej dzieło, najsłynniejszą mszę żałobną czasów przedrewolucyjnych – Messe des morts Jeana Gillesa. Oryginalna wersja tego kameralnego utworu rozbrzmiewała na pogrzebach m.in. Andrégo Campry’ego, Jeana Philippe’a Rameau, Stanisława Leszczyńskiego, Ludwika XV, a także samego kompozytora. Krakowskie wykonanie mszy pod kierunkiem Sempé’a było w zamierzeniu wiernym odtworzeniem intencji Gilles’a i powrotem do pierwotnej wersji dzieła. Wspaniale zaprezentowali się soliści, a ich interpretacje barokowej muzyki żałobnej zakończyły się długimi owacjami, co zachęciło artystów do bisu, w którym usłyszeliśmy utwór Marca-Antoine’a Charpentiera i fragment oratorium Jephte Giaoma Carissimiego.
Na zakończenie Wielkiego Wtorku, o godz. 23, również w Bazylice Bożego Ciała odbył się pierwszy z trzech koncertów wieczornego pasma Tenebrae, stanowiącego prezentację Ciemnych Jutrzni (Leçons de Ténèbres) do tekstów zaczerpniętych z Lamentacji Jeremiasza, wykonywanych podczas wielotygodniowych nocnych muzycznych nabożeństw. Ten unikatowy przejaw chrześcijańskiej duchowości wpisał się do tradycji muzycznej dawnej Francji, świadcząc o dojrzałości, głębi i kunszcie francuskich kompozytorów barokowej muzyki sakralnej. Podczas pierwszego wieczoru z Ciemnymi Jutrzniami dla festiwalowej publiczności, przy świetle świec, wystąpili: trio Le Quadrige złożone z Fiony Emilie Poupard – skrzypce, Sylvii Abramowicz – viola da gamba i kierującego od klawesynu i pozytywu Matthieu Boutineau, trzyosobowy żeński Ensemble Athénaïs oraz mezzosopranistka Victoire Bunel. W nastrój czuwania i muzycznej zadumy wprowadziły nas przeznaczone na skład instrumentalny części Koncertów królewskich Françoisa Couperina oraz śpiewane a capella utwory Guillaume-Gabriela Niversa, w tym przeznaczona na Wielką Środę Lekcja druga, która zabrzmiała w zestawieniu z Lekcją trzecią autorstwa Sebastiena de Brossarda. Artystom udało się stworzyć prawdziwie mistyczną atmosferę, w czym szczególna zasługa obdarzonej pełnym koloru, anielskim głosem Francuzki Victoire Bunel, która zachwycała trudnymi melizmatami i jasnym brzmieniem swego mezzosopranu. Już po północy, na zakończenie Ciemnych Jutrzni, zabrzmiało muzyczne opracowanie psalmu pokutnego Miserere mei Deus autorstwa de Brossarda na głos solo z towarzyszeniem basso continuo i trzygłosowymi wersetami wykonywanymi w sposób responsorialny. Słuchając tej kompozycji mogliśmy obserwować jak po każdym następnym wersecie gaszono kolejne świece, tak, aż na końcu w świątyni zapanowała całkowita ciemność. Po tej pełnej skupienia interpretacji publiczność wytrwała jeszcze chwilę w wymownej ciszy, co było swoistym dopowiedzeniem tego wyjątkowego wieczoru.
Przedstawiamy filmowe podsumowanie inauguracji Festiwalu Misteria Paschalia.
14. edycja Festiwalu Misteria Paschalia potrwa do 17 kwietnia 2017 roku. Organizatorami wydarzenia są Miasto Kraków i Krakowskie Biuro Festiwalowe. Współorganizatorem jest Program 2 Polskiego Radia. Medialnym partnerem strategicznym Festiwalu jest francuska telewizja Mezzo.
***
Festiwal Misteria Paschalia to jeden z najbardziej rozpoznawalnych i najważniejszych europejskich festiwali poświęconych muzyce renesansu i baroku. Zasłużył na to miano konsekwentnie budowanym wizerunkiem, spójną ideą oraz wysmakowanym programem. Prezentuje niepowtarzalny repertuar, w tym przedsięwzięcia nowe lub przygotowane specjalnie na festiwal. Formuła opiera się na prezentacji starannie wyselekcjonowanej muzyki związanej z Wielkim Tygodniem i Wielkanocą, wykonywanej przez uznanych mistrzów i wybitnych interpretatorów muzyki dawnej. W ciągu trzynastu lat powstała marka, która przyciąga melomanów z całego kraju i jednocześnie promuje Kraków jako miasto, w którym odbywają się wydarzenia kulturalne na najwyższym światowym poziomie. W tym roku festiwal rozpocznie się 10 kwietnia i potrwa tydzień (do 17 kwietnia). Więcej o Festiwalu: www.misteriapaschalia.com
Wydarzenie: Misteria Paschalia
Data: 10 – 17 kwietnia 2017r.
Miejsce: Bazylika Bożego Ciała, Centrum Kongresowym ICE Kraków ,kościół św. Katarzyny Aleksandryjskiej, kaplica św. Kingi w Kopalni Soli w Wieliczce
Materiały prasowe: Organizator