W pewnym sensie jest to śledztwo: autor z uwagą analizuje postaci z polskiej historii i prześwietla je na wskroś. Myślicie, że dynastie królewskie i bohaterowie minionych czasów byli bez skazy? Nic bardziej mylnego! Jak udowadnia Jerzy Besala w swojej książce „Rewizja nadzwyczajna. Skazy na królach i inne historie” niemal każda legendarna postać miała coś na sumieniu. Co? Zapraszam w podróż do przeszłości i zabawę w Sherlocka Holmesa!
Z wykształcenia i pasji historyk, a z zamiłowania tropiciel tego, co przez wieki starano się zakryć. W „Rewizji nadzwyczajnej” niejako lustruje znane nam nazwiska i przydomki i weryfikuje oczywiste (nie) oczywistości. O czym nie przeczytamy na kartach „Kroniki” Galla Anonima? O wielu romansach, nałogach (nie tylko alkoholowych!) i kulisach panowania wielkich władców. O związkach z miłości (deklarowanej w listach i przekazach) oraz o tych z przymusu lub rozsądku. O Czarneckim i Hugo Kołłątaju w całkiem nowym świetle – o ile w przypadku pierwszego dżentelmena wcale nie jest to chwalebne, o tyle drugi zostaje przedstawiony niemal jako człowiek-orkiestra.
Przede wszystkim, wbrew przekonaniu o ascetycznym trybie życia w średniowieczu, dowiadujemy się, że i wtedy ludzie nadużywali wina i grywali o złote dukaty. Jest też sporo o renesansowym klubie humanistów „opilców” i ich zamiłowaniu do trunków i niewybrednych tekstów w pijackich przyśpiewkach. Znajdziemy także reprodukcję astrologiczną wyjaśniającą związek między znakami zodiaku a częściami ludzkiego ciała – i to całkiem ciekawie przedstawioną!
Świetna alternatywa w uczeniu się historii – wyobrażam sobie, że niejednego nauczyciela można zaskoczyć taką dawką wiedzy! Napisana, w przeciwieństwie do skamieniałych tomów, w bardzo przystępny sposób – swobodnym językiem. Patrząc z kolei na ilość źródeł i ich zróżnicowanie wiem z kolei, że jest też porządnie opracowana jak na historyka przystało! Jest w tej książce szczypta humoru, sporo kilogramów wiedzy i przede wszystkim doza zdziwienia, że wcześniej o tych anegdotach i opowieściach nie słyszeliśmy. Teoretycznie nie ma ludzi świętych, ale… kto by się do tego przyznawał!
Autor recenzji: Małgorzata Świerad
Tytuł: „Rewizja nadzwyczajna. Skazy na królach i inne historie”
Autor: Jerzy Besala
Data premiery: 2018 r.
Wydawnictwo: Bellona