Podobno angielskojęzyczna część świata zazdrości nam , tym dla których język Szekspira nie jest mową ojczystą, możliwości zapoznawania się wciąż od nowa z tłumaczeniami dzieł wybitnego Stratfordczyka. I mają nam czego zazdrościć. Mamy tę przewagę, że możemy dzięki utalentowanym tłumaczom czytać Szekspira w żywym, współczesnym języku, pozbawionym ciężkich naleciałości archaizmów, a przy tym magia słowa najwybitniejszego dramaturga nadal wybrzmiewa z całą swoją mocą.
Wydawnictwo W.A.B. w serii Shakespeare, wydaje nowe tłumaczenia dramatów Szekspira. Niedawno ukazała się Burza w przekładzie Piotra Kamińskiego pod redakcją naukową Anny Cetery.
Burza to historia wielkiego maga i księcia Mediolanu – Prospera, który traci władzę na rzecz swojego brata. Wygnany z kraju, dociera do wyspy, której staje się demiurgiem. Tam wychowuje córkę Mirandę i panuje nad pozostałymi mieszkańcami wyspy – Kalibanem, synem złej wiedźmy oraz bezcielesnym duchem Arielem. Po wielu latach do wyspy za sprawą magicznie wywołanej burzy przypływa statek (a raczej rozbija się u jej wybrzeży), na którym znajdują się brat Prospera i jego polityczni sprzymierzeńcy. Wyspa staje się sceną, na której potężny Prospero za pomocą swojej magii odprawia rytuał teatru oczyszczenia, by ukarać swych wrogów i odzyskać własną tożsamość.
Burza jest powszechnie uznawana za testament artystyczny Szekspira, który powoli żegnał się z teatrem i dramatopisarstwem. Jest to ostatni tekst dramatyczny , który Szekspir napisał samodzielnie. Kolejne trzy dramaty – Henryk VIII, The Two Noble Kinsmen oraz Cardenio tworzył we współpracy z Johnem Fletcherem. W Burzy przeplatają się wątki, które dramaturg poruszał na przestrzeni swoich wcześniejszych dzieł. Jest zdrada, obalenie prawowitego władcy, destrukcyjny wpływ zawiści , zaloty do pięknej dziewczyny (która okazuje się być dziedziczką tronu), są magiczne moce i teatr w teatrze i choć Burza uznawana jest za oryginalny tekst (bez zapożyczeń) to wskazać w nim można inspiracje z różnych źródeł literackich – Eneidy Wergiliusza czy Przemian Owidiusza. Często wskazuje się także na inspiracje związane z odkryciami geograficznymi, zderzeniem cywilizacji z „barbarzyństwem”, magii i dziewiczości Nowego Świata z zepsuciem i wyrafinowaniem Starego. Burza to także synteza poglądów Szekspira na sztukę aktorską i dramaturgiczną – to rozliczenie się z zawodu, który kochał i uprawiał przez wiele lat. Ze sztuką, która jest najbardziej ulotna ze wszystkich – „aktorzy jak ci mówiłem, to duchy jedynie, które w powietrzu już się rozpłynęły” – mówi Szekspir ustami Prospera.
Słowa zapisane na skrawku papieru są trwalsze i dzięki nim możemy wciąż od nowa zachwycać się „duchami” na służbie genialnego dramaturga.
Przekład Piotra Kamińskiego jest dwunastym polskim przekładem Burzy.
Burza na scenach polskich teatrów została wystawiona niemal w pięćdziesięciu interpretacjach.
William Shakespeare, Burza, w przekładzie Piotra Kamińskiego, Wydawnictwo W.A.B., Warszawa 2012
Recenzja: A. Karwala