„Czary góralskie. Magia Podtatrza i Beskidów Zachodnich” to publikacja autorstwa Urszuli Janickiej-Krzywdy oraz Katarzyny Ceklarz, w której przedstawiona została przesiąknięta wiarą w magię kultura ludowa górali.
Momentami może nawet dziwić jak mocno wiara w gusła splata się z chrześcijańską tradycją. Magia w góralskiej kulturze jest bowiem wszechobecna i wiąże się z elementami codziennego życia, przyrodą, obrzędami. We wstępnie przeczytać można, że „termin »magia« pochodzi prawdopodobnie z języka perskiego, od słowa majim, czyli 'cudotwórca, mag'. Powstanie tego pojęcia datuje się na około 1100 rok p.n.e. Etymolodzy wywodzą je też od słowa maja – wyrazu oznaczającego w sanskrycie zwierciadło. Bóg w lustrze miał odzwierciedlać stworzony przez siebie świat, a osoba patrząca na nie (mag) poznawała przyczynę bytu.” Dzięki wiedzy zawartej w książce, która ujęta została w zbiór opisów dotyczący 237 haseł, można przyjrzeć się tej góralskiej, osobliwej rzeczywistości. Opisy te z kolei są zwięzłe, treściwe oraz zawierają odniesienia do innych haseł, co kojarzyć się może z notatkami w wirtualnych encyklopediach – forma wiedzy zawarta w książce odpowiada więc duchowi naszych czasów.
Publikacja jest ciekawa pod względem graficznym. Z pozoru ponura, bo czarna okładka zmienia się pod wpływem ciepłej temperatury – wystarczy przyłożyć do niej na chwilę swoją dłoń. Na uwagę zasługują również znajdujące się wewnątrz fotografie stworzone przez Barbarę Caillot-Dubus. Pokazują one elementy góralskiego świata przez różne pryzmaty, takie jak szkło czy woda. Na zdjęciach obrazy nakładają się na siebie, są rozmazane, mgliste. Sprawiają wrażenie jakby pochodziły z onirycznej rzeczywistości, co stanowi świetną ilustrację dla treści książki. Staje się ona bowiem w dosłowny sposób okazją, by ujrzeć w zwierciadle magiczny świat Podtatrza i Beskidów Zachodnich.
Recenzowała Justyna Janusz
„Czary Góralskie”
Urszula Janicka-Krzywda
Katarzyna Ceklarz
Wydawnictwa Tatrzańskiego Parku Narodowego
