Godne, a raczej znakomite zwieńczenie festiwalu. Jakby zalety wcześniejszych koncertów skomasowane w jednym. Ostatnie oratorium Handla wykonane zostało przez orkiestrę Accademia Bizantina i Chór Kameralny Capelli Cracoviensis oraz solistów, całością dyrygował Ottavio Dantone.
Dyrygent rozpoczyna utwór i jest jednak najważniejszą postacią, od niego więc rozpocznijmy. Znakomicie była przygotowana orkiestra. Nie tylko perfekcyjnie, bo to oczywiste i z takimi zespołami miewamy na Misteriach Paschaliach do czynienia regularnie, lecz wizjonersko. Bogactwo szczegółów, kształtujących zwarty, logiczny przekaz, było zjawiskowe – odcienie frazy, niuanse, dostrzeżone, ale nie przerysowane motywy. Wszystko w wartkim, acz nieprzesadnie spiesznym tempie. Na pewno należy zwrócić uwagę na rolę Alessandra Tampieri, który panował nad orkiestrą jako koncertmistrz. A jako ilustrację, wziąć np. jeden z najpiękniejszych Handlowskich chórów (nie sztuka zresztą wskazać najpiękniejsze – ale gdzie szukać tych mniej pięknych?), Cherub and Seraphim – budowany na tle cudownie ruchliwych smyczków, dla których ruch nie był jednak celem samym w sobie, a migotliwością odcieni i detali.
Fantastycznie dobrany okazał się zestaw solistów. Norweżka Berit Solset wykreowała bardzo dziewczęcą, a może wręcz dziecięcą jeszcze Iphis, córkę Jeftego, śpiewając jasnym głosem niemal pozbawionym vibrata – niezwykły efekt, w takiej skali praktycznie nie spotykany. To postać czysta i prosta: każda fraza głosiła to wprost, bez niedomówień. Vibrato w jej głosie, jeżeli się pojawiało, to wyłącznie jako bardzo wyraziście barwiący środek wyrazu (np. w pastoralnej arii Tune the soft melodious lute, albo w bardziej podniosłej scenie powitania ojca, powracającego z bitwy). Jako jej matka, Storgè, wystąpiła Delphine Galou – mocny, ciemny, dramatyczny mezzosopran, idealny dla tej przesyconej tragedią roli, pełnej skoków interwałowych i kontrastów dynamicznych. Nawet wizualnie obie śpiewaczki pasowały do postaci matki i córki – potrafiły się odpowiednio zaprezentować, choć dzieli je znikoma różnica wieku. Hamorem, narzeczonym Iphis, był w pełni przekonujący w tej partii alt Rupert Enticknap. Martin Vanberg jako tytułowy bohater dysponuje urodziwym, lekkim tenorem, o nienagannej technice (bardzo dobre koloratury). W przejmującym kwartecie Spare my child!, gdy inni protagoniści proszą Jeftego o zrezygnowanie ze złożonego ślubowania i zachowanie przy życiu córki, wrażenie robiła jego nieustępliwość: stwierdzenie, że jego ślub „zapisany jest w niebie” Vanberg najpierw śpiewał cichym, martwym głosem, przechodząc do coraz mocniejszego, coraz bardziej stanowczego. Tak, nie ma rozwiązania, zobowiązanie zostało podjęte, ukochana córka musi zginąć. Od tragedii nie da się uciec. Moment później okaże się wszakże, że – jak to bywa w pogodnym XVIII wieku – uciec można, bo żaden tragiczny zamysł nie powstał wśród Bożych planów. Co obwieści Anioł, we wzorcowej postaci Jolanty Kowalskiej-Pawlikowskiej.
Na koniec jak zwykle niezawodny Chór Kameralny Capelli Cracoviensis, który z oratoriami Handla zaznajomiony jest już całkiem nieźle, bo w ostatnich latach sięgał po nie wielokrotnie. Niewielki, ale swobodny, elastyczny, o imponującej rozpiętości dynamicznej – i wykorzystany w pełni przez Ottavia Dantone. Jak subtelnie, ale wyraźnie brzmiały piana, niekiedy kontynuujące partię solistów, jakby wyłaniały się z ich głosów! Jak mocno stwierdzenie Whatever is, is right!, w przedziwnej kulminacji, jaką jest nagła przerwa perypetii, refleksyjne zatrzymanie na końcu II aktu! A jednocześnie jak w każdym momencie wszystko pozostawało przejrzyste w swej fakturze, czy to chór, czy orkiestra – niezależnie od tempa, dynamiki, czy przekazywanych emocji.
Jeżeli trzeba było czekać cały rok na tak zjawiskową 12. edycję festiwalu, czekać – żeby usłyszeć tak znakomite zespoły, wykonania, interpretacje i wreszcie przepiękną muzykę, to warto było czekać. Tegoroczna edycja w wielkim stylu dobiegła końca, kolejna 13. odsłona festiwalu Misteria Paschalia już za rok. Na nią również warto będzie czekać.
Więcej informacji o Festiwalu na: www.misteriapaschalia.com
Fot. Michał Ramus, www.michalramus.com
