Od dziś w Międzynarodowym Centrum Kultury w Krakowie można oglądać wystawę „Katedra ormiańska we Lwowie i jej twórcy”. Wystawa, która do 31 stycznia 2016 roku prezentowana będzie w Patio Międzynarodowego Centrum Kultury, przedstawia malowidła ścienne Jana Henryka Rosena, zdobiące katedrę ormiańską we Lwowie. To jedno z ważniejszych dzieł polskiej sztuki sakralnej okresu międzywojennego, które dotychczas nie doczekało się szerszej prezentacji.
Wystawa będzie też okazją poznania wyjątkowości nieznanego szerzej w Polsce ormiańskiego obrządku i kilkusetletnich dziejów Ormian we Lwowie. Oprócz dzieła Rosena i problemów jego konserwacji, pokazane zostaną prace, jakie na rzecz katedry zostały wykonane przez krakowskich artystów, Franciszka Mączyńskiego i Józefa Mehoffera.
Od 2008 roku prace konserwatorskie przy malowidłach w katedrze prowadzone są pod nadzorem absolwentów Akademii Dziedzictwa, studiów podyplomowych realizowanych od 2001 roku przez Międzynarodowe Centrum Kultury wspólnie z Małopolską Szkołą Administracji Publicznej Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie.
Autorem większości zdjęć (zarówno na wystawie, jak i w towarzyszącym jej albumie) jest Paweł Mazur.
Osobny rozdział polsko-ukraińskiej współpracy zapisali w ostatnich latach absolwenci Akademii Dziedzictwa, a równocześnie wytrawni konserwatorzy. Bo to właśnie zespół entuzjastów skupionych wokół Pawła Baranowskiego, prezesa Stowarzyszenia Absolwentów Akademii Dziedzictwa, podjął w roku 2008 dzieło ratowania artystycznego testamentu arcybiskupa Teodorowicza. Dzięki wsparciu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz profesjonalizmowi tej grupy polskich konserwatorów dziś możemy mieć wiele satysfakcji. Także dlatego iż katedra ormiańska stała się ponownie ważnym ogniwem w artystycznym dialogu Krakowa, Warszawy i Lwowa.
Prof. Jacek Purchla, wstęp do katalogu wystawy
***
Katedra ormiańska pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny we Lwowie to jedyny w swoim rodzaju przykład architektury o rysach orientalnych w Europie Środkowej; dzieje jej kolejnych przebudów i przekształceń odzwierciedlają zmiany, jakie zachodziły w lwowskiej gminie ormiańskiej. Obecnie kościół jest zespołem złożonym z trzech części, z których każda powstała w innej epoce stylowej.
Malowidła powstały w dwóch etapach: pierwszy – dekoracja nawy – przypadł na lata około 1925–1927 (większe sceny są sygnowane i datowane), choć trudno o przekonujące świadectwa potwierdzające wykonanie konkretnych przedstawień już w roku 1925. Drugi etap (1928–1929) objął część prezbiterialną: apsydę oraz ściany zamykające oba ramiona transeptu. Malowidła pokrywają prawie w całości ściany kościoła, zarówno w nawie, jak i w prezbiterium.
W roku 1950 władze sowieckie przekazały katedrę na magazyn Muzeum Narodowemu we Lwowie. Ponownego poświęcenia świątyni przekazanej Ormiańskiemu Kościołowi Apostolskiemu dokonano 18 maja 2003 roku. Funkcjonowanie katedry jako magazynu przez kilkadziesiąt lat poważne wpłynęło na stan zachowania samego budynku oraz dekoracji wnętrza.
Stowarzyszenie Absolwentów Akademii Dziedzictwa rozpoczęło w 2008 roku organizację interwencyjnych prac konserwatorsko-restauratorskich przy malowidłach ściennych Rosena. Wszystkie te działania do chwili obecnej finansowane są z programów Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, przy ścisłej współpracy z Zarządem Ochrony Środowiska Historycznego Lwowskiej Rady Miejskiej.
wystawa czynna od 26 listopada 2015 r. do 31 stycznia 2016 r.
Międzynarodowe Centrum Kultury (Patio), wt–nd, godz. 10.00–18.00
Wstęp wolny
