Dawid Grosman to jeden z najwybitniejszych pisarzy izraelskich, którego utwory wpisują się do arcydzieł literatury światowej. Znany z takich powieści, jak „Patrz pod: Miłość”, „Tam, gdzie kończy się kraj”, „Poza czasem”, rozpoznawalny jest również dzięki swojej działalności publicystycznej. W ostatniej książce, na którą składają się dwie nowele, zachwyca intymnymi obrazami, które pozwalają na przenikliwe studium miłości. „Ciałem rozumiem” to wnikliwa analiza różnych stanów emocjonalnych, a talent Grosmana sprawia, że „książka o miłości” staje się prozą wysokoartystyczną, którą czyta się z zapartym tchem.
W pierwszej noweli „Gorączka” mamy do czynienia z Szaulem. Wybitnym naukowcem, działaczem społecznym, publicystą, który jednak w żaden sposób nie potrafi utrzymać poprawnych relacji z rodziną, ani z bratem i jego żoną, ani z rodzicami. Wydawać się mogło, że z żoną łączą go podobne relacje. Sprawa jest jednak dużo bardziej skomplikowana. Po 10 latach małżeństwa Szaul zwierza się swojej bratowej, że ukochana równocześnie żyje w związku z nim i innym mężczyzną. Mówi: „Ona kocha ich obu (…) Ale mimo wszystko jest różnica między tym, jak kocha męża, a miłością do tamtego drugiego. Trudno do wytłumaczyć. To coś innego, dwa zupełnie inne wymiary, najwyraźniej potrzebuje ich obu, razem”. Szaul stara się zrozumieć żonę, a jednocześnie tak bardzo jej potrzebuje, że nie potrafi od niej odejść, nawet w obliczu zdrady. Miłość okazuje się uczuciem o wiele bardziej skomplikowanym, a relacje pomiędzy małżonkami i kochankiem, a może raczej „chłopakiem” Eliszewy są głębokim studium o rządzących nami emocjach.
„Ciałem rozumiem” to z kolei rzecz o skomplikowanej sytuacji Rotem i jej matce Nilli. Kobiety nigdy nie potrafiły dojść do porozumienia, dopiero na łoży śmierci może dojść do pewnego pojednania i zrozumienia. Ale nawet w chwili tak tragicznej myśli córki nie są pozbawione pewnego dramatyzmu sytuacji: „Oto moja matka, królowa jasnowidzących, która błądzi w ciemnościach, jeśli chodzi o mnie”. Nieznajomość siebie nawzajem, brak chęci zaadaptowania i zamknięcie powodują, a przede wszystkim powodowały wciąż narastające konflikty. Rotem próbuje jednak dojść do porozumienia i wybaczenia, czytając umierającej matce opowiadanie. Grosman w mistrzowski sposób ukazuje zawiłe relacje trudnej miłości między matką a córką, wykazując się przy tym idealnym opanowaniem słowa.
Autor recenzji: Alicja Wielgus
Tytuł: „Ciałem rozumiem”
Autor: Dawid Grosman
Tłumaczenie: Debora Jesod
Wydawnictwo: Świat Książki
Data premiery: 7.10.2015