Kto malował Stwórcę więcej niż śmiało, bo bardzo dosłownie wedle anatomii człowieczej? Jak obrazowanie grzechu pierwszych rodziców stało się szkołą malowania aktu?
Czy na obrazie Wieża Babel Pietera Bruegla starszego, oglądanym nawet z bliska, dostrzeżemy wszystkie szczegóły? I jak to możliwe, że dzieło niderlandzkiego mistrza ożywa dopiero dzięki komputerowemu powiększeniu?
Po czterech tomach Gawęd o sztuce oraz komplementarnym wobec nich tomie Gawędy o sztuce sakralnej Bożena Fabiani skupia się na tradycji starotestamentowej w sztuce europejskiej. Tam podstawą opowieści stały się epizody ewangeliczne zapisane w Nowym Testamencie, tym razem autorka sięga jeszcze głębiej, do korzeni sztuki religijnej, do dzieł inspirowanych Starym Testamentem. Pokazuje trwałość tradycji, ciągłość wątków, które przewijają się przez malarstwo i rzeźbę do początku XX wieku, a czasem nawet sięgają współczesności.
Stary Testament zawiera opowieści najróżniejsze: zadziwiające, niezrozumiałe, wzniosłe i okrutne, tętniące życiem i emocjami – i wszystko to autorka obserwuje na obrazach, tropiąc przy tym realia związane zarówno z epoką żydowskich patriarchów i królów, jak i z czasami artystów podejmujących tematy biblijne. Przygląda się, jak w ciągu wieków radzono sobie z trudnościami w wyobrażeniu człowieka i żywiołów, powietrza, światła, wody, jak ukazywano potężne emocje bohaterów biblijnych, zwłaszcza te najgroźniejsze – nienawiść, mściwość, zawiść. Autorka ściśle powiązuje historię z obrazem, wyjaśnia jego treść, pokazuje podejście malarza do tematu – tak różne w zależności od epoki i indywidualnych cech artysty.
Bożena Fabiani – historyk, emerytowany nauczyciel akademicki, autorka licznych publikacji, tłumaczka, poetka. Od lat popularyzuje wiedzę o sztuce w Programie II Polskiego Radia w cyklu audycji redaktor Ewy Prządki W stronę sztuki.
Autor: Bożena Fabiani
Tytuł: Stary Testament w malarstwie
Premiera: 15.10.2016
Wydawnictwo: PWN