Do tej pory nie została jeszcze napisana książka, która w przystępny i fascynujący sposób uchyla rąbka tajemnicy ptasiego postrzegania rzeczywistości. „Geniusz ptaków” pióra Jennifer Ackerman jest pozycją, którą przeczytać warto
Nie jest to książka skierowana do osób oczekujących terminologicznych wyjaśnień. Literatura naukowa charakteryzuje się wykorzystywaniem najadekwatniejszych określeń umożliwiających uwypuklanie przyczynowo-skutkowego charakteru badanego zjawiska lub grup zjawisk (co stanowi dla niej warunek sine qua non). W przypadku najmłodszego pisklęcia autorki, mamy do czynienia z literaturą popularnonaukową, po którą bez wahania sięgnąć może ornitologiczny laik, jak i czytelnik, który z nieukrywaną satysfakcją manifestuje otoczeniu swoje roczne podsumowanie z obserwacji gatunków ptaków skrupulatnie odnotowywanych w kajecie.
Książka składa się z ośmiu rozdziałów, w których badaczka przedstawia czytelnikowi najaktualniejszy stan wiedzy dotyczący ptasiego życia. Skupia się na ich inteligencji i opisuje, w jaki sposób ją zmierzyć. Porusza również tematy ptasich uzdolnień artystycznych, niuansów życia w stadzie, fenomenalnej orientacji przestrzennej, oraz ptasiego geniuszu adaptacji. Narracja prowadzona jest pierwszej osobie z elementami retrospekcji i refleksji nad istniejącymi podobieństwami pomiędzy skrzydlatymi przyjaciółmi a człowiekiem. Nie sposób nie zastanowić się nad takim posunięciem, które ma celu uwidocznienie wspólnych nam z ptasim światem cech.
W szczególności jest to widoczne w rozdziale dotyczącym uzdolnień artystycznych. Autorka pisze, że, biorąc pod uwagę obecny stan wiedzy o ptasim świecie, jakim dysponuje człowiek, stwierdzenie, że ptak zasługuje na miano artysty, jest jak najbardziej trafne. Przykład? Altannik – mały ptaszek mieszkający w Azji, buduje małą altankę z patyczków, układając je na podobieństwo szałasu. Do wystroju altanki wykorzystuje elementy, które zarówno dla samicy altannika, jak i dla człowieka są za piękne. Ptak wykazuje się znajomością perspektywy, zmysłem przestrzennym i, co najważniejsze, poczuciem piękna, aby nie powiedzieć, świadomością piękna. Ptaszek misterną budowlę wznosi w jednym celu – aby zaimponować samiczce. Czy samiec altannika od wyklucia się wyposażony jest w umiejętność wznoszenia konstrukcji? Kto nauczył wronę brodatą z Nowej Kaledonii używania narzędzi? Dlaczego papuga kea przez badaczy stawiana jest w pewnych aspektach na równi z naczelnymi? Tego i jeszcze wiele więcej dowiesz się po przeczytaniu książki.
Bestseller New York Timesa — „Geniusz Ptaków”, jest pozycja, po którą sięgnąłem z pewną obawą, że w tym przypadku czytanie będzie procesem nie tyle żmudnym, ile pozbawionym wymuszania refleksji nad tekstem. Myliłem się. Polecam.
Autor recenzji: Kamil Klimek
Tytuł: Geniusz Ptaków
Autor: Jennifer Ackerman
Tłumaczenie: Elżbieta Maria Wilanowska
Data wydania: 25 październik 2017 r.
Wydawnictwo: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego