Ryzyko – z tym pojęciem spotykamy się na co dzień. Bardzo często wymieniane jest ono jako warunek konieczny dla osiągnięcia sukcesu. W nieco innym kontekście pojmuje je natomiast Nassim Nicholas Taleb amerykański ekonomista i filozof, autor książki „Na własne ryzyko. Ukryte asymetrie w codziennym życiu”.
Zacznijmy od tego, że wspomniane we wstępie — ryzyko, to dla amerykańskiego naukowca podstawa bycia autentycznym i wiarygodnym, tzw. „skóra w grze” gwarantuje, zwiększoną odpowiedzialność oraz rozwagę w działaniach, czy to w zakresie prowadzenia firmy, zarządzania państwem czy wydawaniem opinii. Sami pomyślcie — sprzedawcy zachwalają, że dana rzecz jest dobra dla nas, jednak dopóki sami nie ryzykują poniesieniem konsekwencji za sprzedanie nam trefnego produktu, ich wiarygodność jest znikoma. Zazwyczaj upatrują oni własnego dobra w postaci zysku, mimo że próbują nas przekonać, że jest zupełnie inaczej.
Autor czerpie garściami z historii, sięga zarówno po przykłady zawarte w Biblii, jak i Kodeksie Hammurabiego, czy po słowa filozofów, albo sylwetki współczesnych. W niepozbawionej ironii i sarkazmu książce znalazło się miejsce na poddanie krytyce utartych prawd, podkreślenie skrótów myślowych, z których często korzysta nasz mózg i w końcu niekompletności wiedzy dotyczącej otaczającego nas świata. Przy czym całość przyprawiono sporą dawką ironii i sarkazmu. Oberwało się między innymi światkowi akademickiemu, czy twierdzeniom psychologii współczesnej, które bardzo często mają niewielkie odniesienie do realiów (autor przekonuje wprost, że warto słuchać rad babci i wierzyć prawdom zawartym w mądrościach ludowych, w końcu przetrwały przez tak długi czas, ponieważ były użyteczne, a więc prawdziwe).
Jeśli sądziliście, że dyktatura mniejszości jest niemożliwa, to jeszcze raz przemyślcie tę kwestię. Po pierwsze, to właśnie małe grupy aktywistów i zapaleńców zmieniają zazwyczaj świat. Nie należy ich więc ignorować. Po drugie, zwróćmy uwagę na to, że np. produkt wegetariański mogą zjeść zarówno miłośnicy mięsa, jak i jego przeciwnicy. Również w myśl tej zasady produkuje się towary koszerne, które trafią do szerszej rzeszy konsumentów (czyli zarówno osób poszukujących produktów koszernych, jak i tych, dla których nie ma to znaczenia). W ten sposób wybory mniejszości stają się rzeczywistością większości. Teoretyk rynku pisze także o działaniach korporacji oraz o tym, w jaki sposób wiążą nas ze sobą. Dłuższą chwilę warto poświęcić również tak zwanemu efektowi Lindy’ego, który zakłada, że zwyczajowo rzeczy się starzeją, a z wiekiem tracą na atrakcyjności, jeśli jednak przetrwają np. 40 lat, wzrasta prawdopodobieństwo, że będą zyskiwać popularność i przeżyją kolejne 40 lat, a później kolejne (np. klasyki literatury czy spektakle teatralne uznawane za uniwersalne mimo upływu lat).
Zdecydowanie jest to pozycja ciekawa, choć wymaga głębszego skupienia, by pojąć zaprezentowane w niej tezy. Polecam ją każdemu, kto poszukuje książki dotyczącej otaczającego nas świata, proponującej sporą dawkę wiedzy. Oczywiście część twierdzeń autora uznać można za dość subiektywne i dyskusyjne. Większość z nich prowokuje jednak do ponownego przemyślenia tego, co wiemy o współczesnym świecie i posiada podstawy naukowe.
Autor recenzji: Monika Matura
Tytuł: Na własne ryzyko. Ukryte asymetrie w codziennym życiu
Autor książki: Nassim Nicholas Taleb
Tłumaczenie: Alicja Unterschuetz, Maciej Krzak
Wydawnictwo: Zysk i S-ka
Data wydania: 4 czerwca 2019