Ziemia obiecana, Dziewiąte wrota, Rejs, Trędowata, Zemsta, Pan Tadeusz, Przygody Pana Michała, Życie za życie, Kronika wypadków miłosnych, Dracula, Faustyna, Król ostatnich dni, Pianista, Smuga cienia, Portret damy, Śmierć i dziewczyna, Sami swoi, Cwał, Zazdrość i medycyna – co łączy wszystkie te tytuły? Osoba autora muzyki – Wojciecha Kilara.
Nie tylko w filharmonii można usłyszeć skomponowane przez Kilara utory, nie tylko w czasie oglądania filmów można ich doświadczyć, ale i seriale dzięki nim pogłębiły swoją jakość. Werble, chór, trąbki, smyczki i instrumenty dęte blaszane, bas i rytmiczna perkusja, a w końcu flet łącznie z pianinem – przejmujące, podkreślające atmosferę dźwięki, odpowiednie przejścia, idealnie dobrane do treści instrumenty.
Spośród wszystkich utworów część straciła na popularności, jednak znakomita większość nadal jest bardzo popularna, rozpoznawalna po pierwszych taktach, kojarzona z konkretnymi produkcjami. Co ciekawe, niektóre spośród tych melodii mają teraz nową rolę, jak choćby Pieśń o małym rycerzu, będąca hymnem polskich siatkarzy. Najkrótszy, a równocześnie jeden z najbardziej rozpoznawalnych fragmentów autorstwa Wojciecha Kilara to motyw muzyczny stanowiący czołówkę “Dziennika telewizyjnego” – programu informacyjnego z okresu PRL, który w 1989 roku został zastąpiony przez TVP1.
Urodzony we Lwowie w 1932 roku wcześnie zaczął pobierać nauki w ramach edukacji muzycznej. Już w wieku 15 lat zajął wysokie miejsce w konkursie Młodych talentów. Po przymusowym przesiedleniu zmuszony był często zmieniać miejsca nauki oraz swoich nauczycieli. Być może właśnie to wpłynęło na jego wszechstronny rozwój?
Za wybitny wkład w rozwój kultury narodowej odznaczony został m.in. Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski oraz w roku poprzedzającym jego śmierć – Orderem Orła Białego. Otrzymał wiele znaczących nagród, w tym nagrodę Komitetu Kinematografii, nagrody Ministra Kultury i Sztuki, „Złote Berło”.
W jego karierze pojawiło się wiele ciekawych propozycji, które odrzucił, argumentując, że produkcje nie pasują do jego twórczości. Sam z kolei chciał napisać muzykę do Władcy Pierścieni, jednak ostatecznie jak wiemy do tego nie doszło.
Z jego nazwiskiem kojarzony jest awangardowy kierunek w muzyce, którego był współtwórcą – sonoryzm. Nietradycyjne zastosowanie tradycyjnych instrumentów – wydobywanie dźwięków dzięki uderzaniu czy pocieraniu pudeł instrumentów smyczkowych czy dzięki bezpośredniemu kontaktowi ze strunami fortepianu, a także nowoczesna gra na zdekompletowanych instrumentach – to najbardziej charakterystyczne elementy. Współcześnie często używane techniki, rzadko jednak kojarzone z tym wielkim nazwiskiem.
Jak sam o sobie mówił – pracowity w pisaniu muzyki, ale leniwy w jej propagowaniu – dlatego to właśnie my, jako aktywni odbiorcy, musimy podjąć wysiłek i poznać `twórczość tego wybitnego kompozytora i pianisty.
Autor recenzji: Agnieszka Wrońska, Krzysztof Wroński
Wydarzenie: Koncert muzyki filmowej poświęcony twórczości Wojciecha Kilara
Miejsce: Tauron Arena Kraków
Data: 21. marca 2020