Pandemia COVID-19 to bez wątpienia jedno z najważniejszych wydarzeń bieżącego roku, które wpłynęło na życie każdego z nas. I chociaż dla większości społeczeństwa była ona dość dużym zaskoczeniem, to okazuje się, że można było ją przewidzieć. Czy mogliśmy jej zapobiec i jakie powinny być nasze kroki, by ponownie nie dopuścić do epidemii, która ogarnie cały glob? Między innymi o tym pisze Debora MacKenzie w książce „Covid-19: pandemia, która nie powinna była się zdarzyć i jak nie dopuścić do następnej”.
Pewnie większość z nas pamięta jeszcze okres izolacji i siedzenia w domu, jak również puste półki w sklepach i masowe wykupywanie papieru toaletowego. Dzisiaj po tym strachu niewiele już zostało, czasami możemy nawet zaobserwować postawę wprost przeciwną – przesadnego rozluźnienia i lekkomyślności, a nawet negowanie istnienia jakiejkolwiek pandemii. Dla takich osób, za kubeł zimnej wody powinna posłużyć lektura recenzowanej przeze mnie książki.
Debora MacKenzie naukowiec, który porzucił zawód dla dziennikarstwa, od lat zajmuje się badaniem epidemii i chorób, tym razem postanowiła przybliżyć nam panującą obecnie pandemię. Swoją publikację rozpoczyna od pytania, czy mogliśmy uniknąć rozprzestrzenienia się COVID-19 na tak dużym obszarze? Okazuje się, że Chiny przez dość długi czas ukrywały pojawienie się koronawirusa, z jednej strony go zbagatelizowały, z drugiej obawiały się reakcji innych krajów. Choć autorka twierdzi, że wcześniejsze działanie pozwoliłoby na szybsze uporanie się z wirusem, to najpewniej nie udałoby się całkowicie zapobiec pandemii. Należy pamiętać też, że wtedy nasza wiedza była znacznie mniejsza niż teraz. Dużo łatwiej mówi się też o rzeczach minionych z perspektywy czasu.
Zapobieganie rozprzestrzenianiu się patogenu jest zdecydowanie najskuteczniejszym sposobem walki z epidemią, jeśli zacznie się to robić przed wystąpieniem dużej liczby przypadków.
Z książki poznajemy w zasadzie większość, jeśli nie wszystkie odpowiedzi, na trapiące nas w kontekście koronawirusa pytania. Autorka wyjaśnia między innymi udział nietoperzy w roznoszeniu wirusa. Uświadamia nam również, że chińska medycyna tradycyjna używa odchodów nietoperza np. do wzmocnienia wzroku. Ryzyko zarażenia jest więc dość duże, ale to nie powód, by wybijać siedliska nietoperzy, musimy nauczyć się z nimi koegzystować. Dowiadujemy się też nieco na temat innych chorób, jak ebola, SARS, MERS, ptasia grypa, czy innych chorób, które przez lata nas nękały i czy rzeczywiście COVID-19 jest podobny do grypy?
Przyszłość jest pełna wyzwań, musimy między innymi zadbać o organ, który będzie odpowiednio wcześnie mógł reagować i informować świat o zagrożeniu. W tej chwili WHO podlega państwom, przez co nie może poinformować o wirusie, dopóki nie otrzyma zgody danego państwa. Tymczasem w wielu przypadka szybka reakcja WHO jest kluczowa. Kłopotliwa jest także kwestia szczepionek, ich produkcja jest bowiem w tej chwili w zasadzie w całości domeną sektora prywatnego, który nie prowadzi badań, gdy epidemia tymczasowo znika. Nie jest to bowiem opłacalne. Z kolei państwa wolą inwestować w zbrojenia. COVID-19 zdecydowanie powinien nam dać do myślenia również w tym aspekcie. I w końcu, równie istotne jest stworzenie międzynarodowego porozumienia, które pozwoli na wspólny kontakt i działania w obliczu epidemii.
Autorka pisze także o wpływie pandemii na globalną gospodarkę, która jest ze sobą połączona. Panująca pandemia powinna dać nam do myślenia na wielu poziomach. Co prawda powoli przestaliśmy umierać na wirusy, za to zabijają nas choroby cywilizacyjne, nasze geny i styl życia. Autorka nie ma tymczasem wątpliwości, że to nie ostatnia pandemia, z którą będziemy musieli sobie poradzić. Nie jest tylko oczywiste, co nas dopadnie. Dlatego musimy być lepiej przygotowani. Jak na razie bowiem, nie jesteśmy gotowi nawet na pandemię grypy. Jednocześnie wciąż zapominam, że stare choroby mogą powrócić, a nowe mogą pojawić się w każdej chwili. Z racji tego, że koszty pandemii są bardzo wysokie, najlepiej byłoby zapobiegać i przewidywać. Jak widać lista wyzwań, które przed nami stoją jest naprawdę długa.
„Covid-19: pandemia, która nie powinna była się zdarzyć i jak nie dopuścić do następnej”, to lektura naukowa, która jest bogatym źródłem wiedzy, podanej w przystępnej formie. Książka jest bardzo ciekawa, wciąż aktualna i pokazująca, jak wiele jeszcze mamy do zrobienia, nie tylko jako rządy, ale i jako obywatele, bo to również od nas zależy ile potrwa ta pandemia. Publikacja pozwala trzeźwo spojrzeć na dziejące się wydarzenia i zaopatruje nas w konieczną wiedzę.
Autor recenzji: Monika Matura
Tytuł: Covid-19: pandemia, która nie powinna była się zdarzyć i jak nie dopuścić do następnej
Autor: Debora MacKenzie
Wydawnictwo: Zysk i S-ka
Data wydania: 28.07.2020