Jak nie dać się zmanipulować i okłamać? Brzmi jak gorliwe życzenie, ale zwłaszcza w dzisiejszych czasach wręcz niewykonalne? Na szczęście z pomocą przychodzi David Omand, były pracownik brytyjskiego wywiadu, który w swej najnowszej książce przybliża kilka praktycznych metod i technik jak nauczyć się oceniać napływające do nas zewsząd informacje i robić ich odpowiednią selekcję tak, by na nasze decyzje miały wpływ tylko prawdziwe wiadomości.
Obecnie żyjemy w czasach rewolucji cyfrowej, zwanej też czwartą rewolucją przemysłową. Charakteryzuje ją ogromny rozwój technologii cyfrowych, ale i cyfryzacji coraz większej ilości dziedzin życia. Kolejna rewolucja wykształciła nowy rodzaj społeczeństwa, zwanego społeczeństwem informacyjnym, dla którego podstawowym zasobem już nie jest kapitał czy praca, a wiedza.
To właśnie wiedza napędza rewolucję cyfrową oraz rozwój społeczeństwa informacyjnego. Naszym nowym wyzwaniem staje się natomiast umiejętność filtrowania napływających do nas z każdej strony informacji, jesteśmy bowiem wręcz zalewani wszelkiego rodzaju wiadomościami, z których mnóstwo jest dla nas nieistotnych i po prostu musimy je odrzucać, aby móc skupić się na rzeczach ważnych. Z drugiej strony, napływa do nas również masa informacji nieprawdziwych, bardzo często załaszowanych celowo przez bezimiennych lub podszywających się pod kogoś innego nadawców, bowiem w dobie internetu każdy może wysłać w świat każdego rodzaju wiadomość i nie musi przy tym wyjawiać swojej tożsamości.
Umiejętność oddzielania fałszywych wiadomości od tych, które naprawdę mają znaczenie, była dawniej jednym z głównych zadań specjalnych jednostek agencji wywiadowczych, którym celowo wróg przesyłał mylące informacje, by odwrócić uwagę lub ukryć rzeczy naprawdę istotne. W dzisiejszych czasach nie tylko agenci muszą posiadać taką umiejętność, ale właśnie każdy z nas, bowiem wszyscy mamy do czynienia z różnego rodzaju informacjami, często niezweryfikowanymi, ale podawanymi dalej przez potecjalnie zaufane osoby, a które to informacje mogą mieć na nas zgubny wpływ. Dlatego też książka Davida Omanda będzie świetną lekturą nie tylko dla osób marzących o pracy w tajnych służbach, ale dla każdego z nas. Omand bowiem, wykorzystując techniki wywiadowcze, uczy na praktycznych przykładach jak robić przesiew informacji, by skupić się tylko na tych prawdziwych. Omand posługuje się w tym celu opracowaną przez siebie metodą SEES, która polega na czteropoziomywm analizowaniu sytuacji, poprzez:
– Świadomość sytuacyjną (Situal awareness)
– Wyjaśnienie (Explanation)
– Ocenę sytuacji (Estimate)
– Wnioski strategiczne (Strategic notice)
Oprócz metody SEES, Omand przywołuje również bayesowskie podejście do wnioskowania, czyli metodę o prawdopodobieństwie opisaną przez osiemnastowiecznego duchownego Thomasa Bayesa. Wykorzystując te dwie metody, Omand przybliża pracę analityka agencji wywiadowczych na konkretnych przykładach wojny o Falklandy czy kryzysu kubańskiego, przekładając te sytuacje na obliczenia metodologiczne. Omand uczy również wykorzystywać te metody w życiu codziennym, co z pewnością będzie cenną umiejętnością dla nas wszystkich.
Współczesny zalew informacji może być dla niejednego z nas przytłaczający. Na szczęście nauka i rozwój ludzkich umiejętności przychodzi nam z pomocą, niosąc metody, które pozwalają w prosty sposób przeprowadzić kalkulacje, jakie pomogą nam ocenić wiarygodność informacji. Z książki Omanda nauczymy się również procesów myślowych oraz analizy danych tak, by skupić się tylko na tych prawdziwych i mających dla nas znaczenie.
Autor recenzji: Aleksandra Staszczyk
Tytuł: Jak nie dać się zmanipulować i okłamać. Radzi doświadczony agent wywiadu
Autor: David Omand
Tłumaczenie: Jolanta Sawicka
Wydawnictwo: Muza SA
Data premiery: styczeń 2022 r.