Zainicjowany w 2013 roku projekt kuratorski Maszyna choreograficzna do tej pory oscylował wokół poszukiwań miejsc wspólnych w twórczości Tadeusza Kantora i we współczesnej choreografii. W tym roku stało się inaczej – kuratorka projektu sięgnęła jeszcze dalej, w głąb historii. Wybór padł na Oskara Schlemmera (1888-1943), artystę istotnego w procesie formacyjnym dla Tadeusza Kantora, związanego z Bauhausem oraz konstruktywizmem. Śladów tych podobieństw można szukać we wczesnych spektaklach Kantora, jak Śmierć Tintagilesa, Balladyna czy Powrót Odysa. Schlemmer, podobnie jak Kantor, nie zajmował się bezpośrednio tańcem ani choreografią – z wykształcenia był malarzem i rzeźbiarzem, jednak przestrzeń i ruch (także choreograficzny) stanowiły dla niego impuls do tworzenia, były swoistym wyzwaniem do kreacji.
MASZYNA CHOREOGRAFICZNA 12 września – 8 listopada 2015
kurator: Anna Królica
więcej informacji oraz bilety na: www.news.cricoteka.pl
Program / Programme
12.09 19:00 Chipping – Anna Konjetzky
13.09 19:00 Chipping – Anna Konjetzky
Wszystko drży: scena w Chipping Anny Konjetzky jest w ciągłym ruchu: poruszają się sześciany — raz bardzo powoli i prawie niezauważalnie, raz szybciej, jak gdyby niszcząc wszystko wokół. Zmieniające się obrazy i kształty zalewają przestrzeń, przełamują ją, rozszerzają lub spłaszczają. W centrum: ciało tancerki, które usiłuje dochodzić swych praw względem przestrzeni; musi się dostosować do coraz to nowych okoliczności, znaleźć drogę ucieczki. Ciało musi się stale dostosowywać do nowej sytuacji, znajdując dla siebie wyjście w rozedrganej przestrzeni: każdy krok to nowy akt balansowania, każdy ruch jest opracowywany na nowo, ma nową przeciwwagę, odnajdywana jest nowa droga wyjścia. Na tej scenie nawet nieruchome ciało nie może odpocząć: wprawiona w ruch przestrzeń wkracza by je deformować i pochłonąć. Zniecierpliwione ciało zostaje doprowadzone do granic wycieńczenia.
27.09 19:00 Mechaniczne sny / Mechanical Dreams – Barbara Bujakowska (premiera / premiere)
Przeszłość i przyszłość mechaniczna.
Koledzy, przyjaciele mechaniczni.
Teraźniejszość mechaniczna.
Mechaniczne czynności.
Zasypiam i budzę się w mechanicznym śnie.
Mechaniczna JA.
Mechaniczny TY.
30.09 19:00 Radiance, lo-res – Alex Baczyński-Jenkins (premiera / premiere)
Lo-res, czyli mała rozdzielczość, rozmywa kontury podmiotu i jednocześnie przypomina o jego materialności. Obraz o małej rozdzielczości jest wynikiem cyrkulacji, podczas której staje się afektem przekształconym w ciało, aby na powrót (znowu) stać się obrazem. Lo-res ciała to tracące swoje pochodzenie, lepkie odpady cyfrowe najniższej rangi. Są symptomem ruchu i mutacji współczesnych ciał, czyli bio-obiektów. Bio-obiekt jest naukowym terminem służącym do opisywania nowych form życia tworzonych według procesów bio-mediacji, które zamazują granice między żywym a sztucznym, ludzkim a nie-ludzkim. Koncept bio-obiektu przenosi nas od po-wojennej alienacji do alienów XXI wieku. High-tech, low-life, no future. Beatriz Preciado nazywa ten stan bycia alienem; techno-seksualnością. Radiance, lo-res to choreografia która odbywa się pośród mutacji i zanieczyszczeń, cyrkulacji afektów i ich ucieleśnienia; stara się być świadkiem techno-podmiotowości.
2.10 19:00 3 P – Kacper Lipiński – Circus Ferus
Spektakl taneczny / ruchowy na trzech aktorów
A przepaść zębiasta między nimi… i dyszy Bestia.
Maszyna wszelkich cieczy cielesnych, w swych trybach pełna.
Czy bólu to jęk, czy rozkoszy…
Zrazu nie poznaje,
Acz cielesny ten układ znajomym mu się zdaje.
3.10 19:00 Śmierć. Ćwiczenia i wariacje / Death. Exercises and Variations – Renata Piotrowska
Śmierć jest doświadczeniem, które nie może być opowiedziane. Jest granicą, po przekroczeniu której nie ma powrotu. Ten, kto jej doświadcza, na zawsze odchodzi. W swoim nowym spektaklu choreografka i performerka — Renata Piotrowska — z dystansem i humorem, konfrontuje to doświadczenie z teatrem — zgodnie z myślą Peggy Phelan, dla której teatr jest miejscem, gdzie społeczeństwo (…) przygotowuje się na stratę, a w szczególności na śmierć. Piotrowska, usiłując wprost zainscenizować spotkanie ze śmiercią, gromadzi różne scenariusze, składające się na performatywny dyptyk, w trakcie którego choreografka podróżuje przez wieki (nie)doświadczania śmierci i korzysta z artystycznych, kulturowych i społecznych reprezentacji tego ostatecznego doświadczenia. Wychodząc od obserwacji, że współczesne ciało bardziej niż kiedykolwiek neguje własną śmiertelność, a medialnej wszechobecności umierania towarzyszy chęć wymazania śmierci z codziennego życia, artystka zwraca się w stronę niektórych historycznych zjawisk i fantazmatów, związanych z problematyką śmierci, takich jak średniowieczna ikonografia danse macabre, rytuał, personifikacja kostuchy, makabryczna estetyka gore czy petite mort erotyki. Raz za razem, kreując spotkanie ze śmiercią, wciągając ją w choreografię jak nieuchwytną partnerkę, Piotrowska bada współczesne rozumienie umierania lub jego brak.
4.10 19:00 Uroda życia / The Beauty of Life – Karolina Garbacik
Inspiracją dla spektaklu była kariera (a przede wszystkim: zmienność życiowych losów) polskiej, pochodzącej z Podlasia, gwiazdy kina przedwojennego — Nory Ney. Wielka sława, nagle przerwane pasmo sukcesów, niełatwa dojrzałość aktorki, wreszcie: gorzki schyłek jej życia. Czym jest uroda życia? Wiecznym zdrowiem, aktywnością i pasmem ciągłych sukcesów? Czy może istnieniem pomimo zdarzeń, nie pozwalającym na realizację marzeń i planów, które jeszcze przed chwilą mieliśmy?
3.11 19:00 Kantor_Tropy: On a Sunny Day / Kantor_Traces: On a Sunny Day – Saburo Teshigawara – KARAS – Amareya Theatre & Guests
Kantor_Tropy: On a Sunny Day to koprodukcja stworzona przez Amareya Theatre & Guests we współpracy z wybitnym japońskim choreografem – Saburo Teshigawarą. Spektakl inspirowany jest twórczością Tadeusza Kantora i ma na celu wydobycie i nowe odczytanie „śladów” pozostawionych przez tego niezwykłego twórcę. Kolejne prezentacje spektaklu odbędą się w Theatre X w Tokio (Japonia) w ramach festiwalu „Tadeusz Kantor GoEnNen Performance Festival 2015” pod dyrekcją Pani Misako Ueda.
Kantor sprawia, że myślę o kimś całkowicie przemoczonym od deszczu.
Schulz sprawia, że myślę o kimś, kto patrzy w słońce, które wyszło zaraz po deszczu.
Ale nikt nie wie, kiedy przyjdzie słoneczny dzień.
Może dlatego, że ciała obu tych osób już są jak deszcz.
Te ciała są upadkiem, nie dosłownie, ale fizycznie.
Twój wewnętrzny deszcz nieustannie pada z jakiejś nieskończenie ogromnej wysokości.
I nawet jeśli na zewnątrz jest słonecznie, ci ludzie są wiecznie przemoczeni, bo wewnątrz nich ciągle pada.
4.11 19:00 Kantor_Tropy: Collage / Kantor_Traces: Collage – Amareya Theatre & Guests
Kantor_Tropy: COLLAGE” to performens/happening łączący taniec współczesny, butō, performens, muzykę nowoczesną i sztuki wizualne. Projekt „Kantor_Tropy: Collage” został bezpośrednio zainspirowany głęboką i nieopisaną dotąd relacją między tańcem Ankoku butō Hijikaty Tatsumiego – kluczowej postaci japońskiej awangardy a koncepcjami estetycznymi i praktyką artystyczną Tadeusza Kantora. Tytułowy collage dla obu twórców stanowił jedno z głównych narzędzi tworzenia i przetwarzania rzeczywistości oraz wydobywania egzystencjalnego kryzysu człowieka XX w. W projekcie udział biorą japońscy tancerze butō Yuko Kawamoto, Kae Ishimoto, Rui Ishihara, Daniela Komędera, artystki Teatru Amareya, Anna Kalwajtys. Muzykę skomponowała i wykonuje na żywo Joanna Duda. Autorem kostiumów jest japoński projektant – Rebelis (Daisuke Tsukuda).
8.11 19:00 Balet koparyczny / Excavatory Ballet – Iza Szostak (premiera / premiere)
Balet Koparyczny jest próbą zmierzenia się współczesnej artystki z twórczością Oskara Schlemmera (profesora Bauhausu, niemieckiego malarza, teoretyka sztuki i reformatora tańca) oraz jego konceptualizacją ruchu. Schlemmer był zafascynowany mechanicznością ruchu tancerzy baletowych. Traktował ich ciała jako formy i bryły, odnajdując w nich model skomplikowanych relacji człowieka ze zgeometryzowaną przestrzenią. Ważną częścią przygotowania projektu było odbycie przez artystów szkolenia na operatorów koparek. Proces poznawania motoryki ruchu maszyny i zdobywania nowych umiejętności (uruchamianie, sterowanie, manewrowanie) wyraźnie wydobył zależność człowieka i przedmiotu. W swoim najnowszym projekcie Iza Szostak bierze na warsztat Schlemmerowski Balet Triadyczny i przekłada go na język maszyn budowlanych. Artystkę interesuje władza człowieka nad maszyną i maszyny nad człowiekiem. Jednocześnie przedmiotem jej obserwacji są ciała tancerzy ubrane w specyficzne kostiumy operatorów koparek, które odstają od ciała własną motoryką (trójwymiarowe i przeskalowane) i których „założenie” na siebie wymusza konkretny sposób zachowania i poruszania się tancerzy. Mechanika koparki służy artystce do ponownego przyjrzenia się ruchowi człowieka, maszyna staje się hybrydą i przedłużeniem ciała tancerza. Znika podział na ciało i obiekt, koparki wykonują konkretną choreografię. Powstaje taniec na dwie maszyny / praca wizualna / koncert muzyczny / częściowa rekonstrukcja Baletu Triadycznego.
Imprezy towarzyszące / Accompanying events
12.09 17:00 „Człowiek jak alfa i omega”. O teatrze Oskara Schlemmera – wykład prof. Małgorzaty Leyko /
‘Man as Alpha and Omega.’ On Oskar Schlemmer’s theatre – lecture by prof. Małgorzata Leyko
13.09 10:00 Taneczne atelier wokół Chipping – warsztaty z Anną Konjetzky i Sahrą Huby /
Dance-atelier around the creation Chipping by Anna Konjetzky and Sahra Huby (workshops)
27.09 17:00 Laboratoryzacja świata, wykład dr. Samuela Nowaka /
Laboratisation of the World – lecture by Samuel Nowak Ph.D.
3.10 17:00 Etyka posthumanistyczna, wykład dr. Samuela Nowaka /
Post-humanist Ethics – lecture by Samuel Nowak Ph.D.
8.11 20:30 Panel Sztuka bez performera? Miejsce i ranga obiektów, maszyn i marionet w praktyce scenicznej /
Discussion Art without a performer? A place and importance of objects, machines and puppets in stage practice (Anna Królica, Katarzyna Lemańska, Katarzyna Słoboda, Iza Szostak, Mateusz Szymanówka, Karolina Wycisk)