„Na całym świecie to Auschwitz stało się symbolem mordu na Żydach, dokonanego przez narodowosocjalistyczne Niemcy. Natomiast akcja „Reinhardt”, ze swoimi obozami zagłady Bełżcem, Sobiborem i Treblinką, pozostaje w cieniu, chociaż jak nic innego pokazuje istotę Holocaustu: przemysłowe zabijanie ludzi. Równając z ziemią miejsca mordu i paląc wszelkie świadectwa, oprawcy chcieli nie tylko fizycznie zlikwidować ofiary, lecz także jakiekolwiek o nich wspomnienie. Do pewnego stopnia udało im się to. W pierwszej monografii akcji „Reinhardt” napisanej w języku niemieckim Stephan Lehnstaedt przywraca pamięć o dwóch milionach ludzi zabitych w Bełżcu, Sobiborze i Treblince, aby przynajmniej w ten sposób przetrwało świadectwo ich istnienia i cierpienia.”
Książka z pewnością nie należy do najłatwiejszych, ale zdecydowanie jest to pozycja, po którą warto sięgnąć. Autor – profesor – Stephan Lehnstaedt z brutalną dokładnością ukazuje realia Akcji Reinhardt. W swojej pracy korzysta z imponującej bibliografii, na jeden rozdział składa się od 10 do aż 20 pozycji bibliograficznych, co obrazuje rzetelność i profesjonalizm autora. Książka nie tylko zawiera suche fakty czy wspomnienia ocalałych. Porusza również kwestię niesprawiedliwości związaną z sądowym uniewinnianiem osób sprawujących władzę w obozach Akcji Reinhardt.
Lehnstaedt pokazuje w swojej pozycji nie tylko pomocną stronę Polaków, ale również ich chciwość i zachłanność. Nie boi się poruszać takich wątków jak między innymi przekopywanie opuszczonych obozów w poszukiwaniu ukrytego skarbu Żydów, współpraca niektórych Polaków z okupantami w zamian za korzyści materialne, czy też dopuszczanie się przez nich aktów mordu na narodzie żydowskim. Wątki kontrowersyjne nie są tu objęte tabu, śmierć w komorach gazowych obrazowana jest poprzez szacunkowe ilości zamordowanych osób, a przebieg całej Akcji oraz prób powstańczych czy ucieczek opisana jest z jak największą dokładnością.
Minusem przy czytaniu zdecydowanie była ogromna ilość osób, która wymagała maksymalnego skupienia lub przynajmniej robienia notatek. Pozycję jednak uznaję za godną uwagi i polecam każdemu miłośnikowi historii oraz każdemu czytelnikowi, który chce przybliżyć sobie historię holocaustu i dowiedzieć się mniej znanych faktów, a także poznać kluczowe postaci Akcji Reinhardt. Książka zdecydowanie wzbudza emocje i pozostaje w pamięci.
Autor: Stephan Lehnstaedt
Tytuł: Czas zabijania. Bełżec, Sobibór, Treblinka i Akcja „Reinhardt”
Wydawnictwo: Prószyński i S-ka
Data premiery: 26.04.2018 r.