Głową o mur Kremla. Nowe fakty autorstwa Krystyny Kurczab-Redlich to wstrząsająca relacja oparta na wieloletniej obserwacji przemian ustrojowych, gospodarczych i społecznych, które dotknęły kraje powstałe po upadku ZSRR. Za punkt centralny narracji, wokół którego koncentrują się wszystkie rozdziały, autorka przyjęła sytuację polityczną największej z byłych republik radzieckich – Rosji.
Ten potężny, zawarty na ponad sześciuset stronach reportaż perfekcyjnie wpisuje się w serię wydawniczą, w ramach której został opublikowany. Podobnie jak inne historie z tej serii i ta opowiedziana jest z pasją, żywo, a zarazem poparta przenikliwą refleksją autorki oraz doskonałą znajomością historii, kultury i obyczajów opisywanych miejsc. Ścisłe powiązanie z aktualnymi wydarzeniami politycznymi dodatkowo podnosi wartość tej publikacji.
Jak już wspomniałam, choć książka Krystyny Kurczab-Redlich obejmuje swym zasięgiem długi, bo ponaddwudziestoletni okres historii narodu rosyjskiego, to problemy, które są w niej poruszane nie straciły w żadnej mierze na aktualności. Fałszerstwa wyborów i referendów, korupcja oraz powiązania władzy ze światem przestępczym to nadal część codziennego życia mieszkańców Federacji Rosyjskiej. Co więcej, każdego dnia rzeczywistość konfrontowana jest ze światem wszechobecnej propagandy i manipulacji faktami dokonywanej za przyzwoleniem i w imieniu władzy – Kremla.
Niełatwym zadaniem jest także opisywanie sytuacji republik Kaukazu. Autorka przedstawiając problematykę konfliktu rosyjsko-czeczeńskiego nie cofa się przed upublicznieniem tuszowanych przez Moskwę zbrodni, które to przez lata doprowadziły do wyniszczenia narodu czeczeńskiego. Swoimi przemyśleniami stara się nie tyle usprawiedliwić Czeczenów (przedstawianych nie tylko przez rosyjskie media wyłącznie jako terroryści), co ukazać, że informacje na ich temat docierające do zachodniego odbiorcy mogą być i najprawdopodobniej są zmanipulowane.
Lektura Głową o mur Kremla to jednak nie tylko podróż na tereny byłego ZSRR. To również podróż w głąb nas samych. Informacje przedstawione przez autorkę mogą być trudne do zaakceptowania przez Polaków żyjących od wielu już lat w państwie demokratycznym. Choć i w naszym kraju spotykane są problemy nepotyzmu, korupcji czy też utrudniania dziennikarzom ich pracy, to ich relatywnie niewielka skala powoduje, że wydarzenia mające miejsce za wschodnią granicą szokują i zmuszają do głębokiej refleksji nad kondycją społeczeństwa rosyjskiego i europejskiego. Nie należy bowiem zapominać, że to społeczeństwo europejskie (zachodnie) milcząc od lat, przyzwala na masowe łamanie praw człowieka na terenach Federacji Rosyjskiej. Warto podjąć ten emocjonalny wysiłek i spojrzeć bardziej świadomie na Wschód.
Głową o mur Kremla. Nowe fakty
Krystyna Kurczab-Redlich
Wydawnictwo W.A.B.
Urszula Tabiszewska